Ngalestariang Tatamian Mpu Kuturan, Koster Pacang Nerapang Perda Desa Adat

  • 05 Juni 2019
  • 04:30 WITA
  • News

Balitopnews.com, Gianyar.

Tepet ring galah 11:18 Wita, nuju rahina Anggara Kliwon Kulantir, Gubernur Bali Wayan Koster antuk parikrama sane resmi ngamedalang Peraturan Daerah (Perda) Nomor 4 Warsa 2019 indik Desa Adat ring Provinsi Bali magenah ring Wantilan Pura Samuan Tiga, Desa Bedulu, Gianyar.

 

Acara ngamedalang perda puniki kacihnayang antuk ngalingga tanganin prasasti sane kasanggra tepuk tangan meriah saking panyiuan uleman sane kamiletin olih makudang-kudang sulinggih miwah pinandita, Wagub Bali Tjokorda Oka Ardhana Sukawati, Wakapolda Bali Brigjen (Pol) Drs. I Wayan Sunartha, Ketua DPRD Bali, Adi Wiryatama, Bupati miwah Walikota, Majelis Utama miwah Majelis Madya Desa Pakraman, Forum Komunikasi Umat Beragama (FKUB), Parisada, Kepala Desa miwah Lurah, tur para Bendesa sane akehipun 1.493 Desa Pakraman ring sajebag Bali.

 

Acara ngaresmiang Perda Desa Adat puniki wantah momen historis duaning puniki wantah sane kapertama pisan Desa Adat, pinaka lembaga kultural sane dahat mabuat ring Bali, kasungkemin pinaka subjek hukum antuk linggih lan kawenangannyane sane pastika.

Sajabaning punika, acara paresmian puniki taler pinaka galah sane bersejarah pisan duaning panglantur saking tonggak sejarah sane kawangun olih Ida Bhatara Mpu Kuturan duk 1000 warsa sane sampun lintang.

 

Ring sajeroning linggih Ida (Mpu Kuturan) pinaka penasehat utama Raja Udayana Warmadewa miwah Ratu Gunapriya Dharmapatni, Mpu Kuturan ring sajeroning patemuan utawi paseban-paseban sane magenah ring Pura Samuan Tiga sareng para tokoh utawi para wagmi ring widang agama miwah pakraman sampun prasida ngamedalang struktur-struktur fundamental majeng ring krama Bali, silih sinunggilnyane Desa Adat, Kahyangan Tiga, miwah pamerajan utawi sanggah Rong Tiga.  "Legislasi puniki kakardinin maka tatujon anggen ngalestariang napi sane sampun karincikang olih Ida Bhatara Mpu Kuturan. Tatojonnyane mangda Desa Adat sayan kukuh tur rajeg, sapisanan mrasidang ngarepin tantangan miwah peluang ring aab jagat sakadi mangkin," baos Koster.

 

Ketua DPD PDI Perjuangan Bali puniki maosang inggian rancangan Perda puniki sampun karincikang saking warsa 2014 sakantune dane dados anggota DPR RI. Salami punika taler linggih Ida Bhatara Mpu Kuturan satata karastitiang ring sajeroning bhaktin dane.  "Satata titiang eling majeng ring Ida Bhatara Mpu Kuturan, titiang ngaptiang panuntun saking Ida. Yening napi sane margiang titiang puniki sampun patut, mangda ledang Ida ngicenin pamargi, yening iwang mangda katambakin," baos Koster.

 

Indik paresmian utawi ngamanggehang Perda Desa Adat puniki taler dados rahina sane bek/penuh madaging kasukseman. Perda No. 4 punika kamanggehang tanggal 4 ring rahina Anggara Kasih Kulantir, pinaka rahina suci sane sampun kasumanggemin pinaka dina pujawalin Ida Bhatara Siwa. Koster taler embas ring rahina Anggara Kasih Tambir.  "Tabik pakulun, Ida Bhatara Mpu Kuturan wantah putra sane kaping 4," teges dane Koster.

Sadurung kakawitin acara paresmian, Koster sareng para pejabat ngamargiang pamuspan ring utama mandala Pura Samuan Tiga.  "Titiang tangkil, matur piuning miwah nunas panugrahan majeng ring Ida Bhatara Mpu Kuturan. Puniki perda due sampun puput, iraga nunas majeng ring Ida Bhatara mangda satata katuntun tur kawantu rikala pacang ngamargiang sadagingnyane sami," baos dane.

 

Perda Nomor 4 warsa 2019, sane kasusun antuk 18 Bab miwah 104 Pasal punika, manut Koster wantah pelaksanaan visi Nangun Sat Kerthi Loka Bali majalaran Pola Pembangunan Semesta Berencana nuju Bali Era Baru.  "Konsep dasaripun nenten dados lempas saking kearifan lokal. Patut jegjeg, tegak lurus fundamentalnyane sareng kearifan lokal," dane negesang.

 

Perda sane bersejarah puniki muat makudang-kudang gaguat sane anyar tur progresif.

Yening selehin ring substansinnyane, Perda Nomor 4 Warsa 2019 indik Desa Adat ring Bali puniki nenten nilik saking UU 6/2014 indid Desa, nanging nilik saking UU 23/2014 indik Pemerintahan Daerah, pasal 236 Ayat (4), sane maosang inggian Perda mrasidang muat materi muatan lokal nganutin gaguat utawi penepas peraturan perundang-undangan.  Duaning kadi asapunika, artos Desa Adat ring sajeroning Perda Nomor 4 Warsa 2019 indik Desa Adat ring Bali puniki secara khusus, matiosan ring artos Desa Adat ring sajeroning UU 6/2014 indik Desa.

Duaning nilik saking UU 23/2014 indik Pemerintahan Daerah punika makahawinan Desa Adat ring sajeroning Perda puniki maderbe wawidangan, hak asal-usul, hak-hak tradisional, susunan asli, miwah otonomi asli anggen ngatur miwah ngurus rumah tanggannyane ngaraga.

Malarapan antuk perda puniki wawu kapertama pisan Desa Adat kamanggehang secara resmi tur eksplisit pinaka subjek hukum sane linggih hukumnyane pastika tur tegas.

 

Sajabaning punika, Perda puniki ngamanggehang inggian Desa Adat linggihnyane magenah ring wawidangan Provinsi Bali (Pasal 4). Pinaka dasar tatimbangnyane inggih punika kawentenan Desa Adat pinaka satu kesatuan kosmologis alam Bali tur malarapan antuk pamargi sosioreligius kaiket antuk kahyangan jagat utamannyane Pura Agung Besakih pinaka Purusa, Pura Batur pinaka Pradana. Tios ring punika, wenten makudang genah Desa Adat magenah ring lintas wawidangan Kabupaten/Kota.  Adat Bali patut katitenin ring sajeroning satu kesatuan wilayah Bali, nenten prasida kakelola antuk upaya sane parsial per wawidangan Kabupaten/Kota, dadosnyane Adat Bali pinaka satu-kesatuan identitas sane kukuh majeng ring krama Bali.

 

Perda taler sampun nepasin uger-uger sane pastika ngeninin indik pah-pahan krama miwah swadharmannyane tur swadikarannyane (hak) soang-soang, sane kasusun antuk: (Pasal 8) Krama Desa Adat, inggih punika krama Bali sane magama Hindu sane mipil tur kasurat ring Desa Adat inucap; krama tamiu inggih punika, krama Bali sane magama Hindu sane nenten mipil nanging kasurat ring Desa Adat inucap; lan tamiu, inggih punika jadma sajabaning krama Desa Adat miwah krama tamiu sane jenek ring wawidangan Desa Adat sane magenah ajebos utawi jenek ajebos tur kasurat ring Desa Adat inucap.  "Ring Bali wantah swadharma sane patut kamargiang riinan wawu raris ngarsang hak (swadikara). Yening nuntut hak riinan sampun janten pacang metuang biuta, punika makahawinan ring Bali sampun kasungkemin Karmaphala, ngamargiang karma dumunan wawu raris nunas pahala (phala karma)," baos Koster.

 

Katepasin taler indik penegasan miwah perluasan swadharma miwah wewenang Desa Adat silih sinunggilnyane kewenangan lokal bersekala Desa Adat (Pasal 21-25). Perda taler negesang indik pangentos status hak lan fungsi atas tanah Desa Adat patut kamargiang nganutin panyungkem antuk ngamargiang Paruman Desa Adat/Banjar Adat inucap (Pasal 11). Pemerintah Provinsi Bali pacang digelis ngawentuk perangkat daerah sane khusus pacang ngamargiang urusan Desa Adat.  (Balitopnews.com/Amo Bali).            


TAGS :

Komentar